ស្ត្រីដែលមានចម្លាក់នៅប្រាសាទអង្គរវត្ត

ការសិក្សាថ្មីនៅប្រាសាទបុរាណធ្វើការវិភាគលើរូបស្ត្រី

ស្ត្រីនៅអង្គវត្តមានមុខមាត់ផ្សេងគ្នា

ការសិក្សាថ្មីមួយផ្តល់ជាវិបស្សនាប្រវត្តិសាស្ត្រលើរូបចម្លាក់ស្ត្រីនៅប្រាសាទបុរាណ

(ដោយ Michelle Vachon – The Cambodia Daily)

ប្រែសម្រួលពីភាសាអង់គ្លេសដោយ ទី ធាវី (សម្រាប់ទស្សនាវដ្តី កេរដំណែលខ្មែរ)
រក្សាសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាងព្រោះអត្ថបទនេះត្រូវបានផ្តល់ជួនតែទស្សនាវដ្តី កេរដំណែលខ្មែរប៉ុណ្ណោះ។​ ក្នុងករណីលួចចម្លងនឹងត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់។

កញ្ញាSappho Marchal អាយុ២៣ឆ្នាំ ជាកូនស្រីលោក Henri Marchal កំពុងត្រួតពិនិត្យការជូស​ជុលបូជនីយស្ថាននៅអង្គវត្តក្នុងឆ្នាំ១៩២៧។ ខណៈនោះ នាងបានបោះពុម្ភ​ផ្សាយ​សៀវភៅ​ស្តីអំពី​ម៉ូដសក់ សំលៀកបំពាក់ និងគ្រឿងអលង្ការរបស់ស្រ្តី ១៧៣៧ ចម្លាក់នៅ​លើសសរ​និង​​ជញ្ជាំងប្រាសាទអង្គវត្ត។

លោក Kent Davis, ជាអ្នកស្រាវជ្រាវ និងជាអ្នកបោះពុម្ភផ្សាយសារព៌តមាន​DatAsia Press បាន​មាន​​ប្រសាសន៍ថា រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ នៅប្រាសាទអង្គរវត្ត ពុំទាន់មាន បុរាណវិទូ ឬប្រវត្តិវិទូណាម្នាក់ បានឆ្ងល់ពីមូលហេតុដែល​ចម្លាក់មនុស្សមានទំហំស្ទើរប៉ុនមនុស្សបេះបិទ​មាន​​ឆ្លាក់នៅតាមបូជនីយស្ថានសតវត្យទី១២​ និងមូលហេតុដែលរូបចម្លាក់ទាំងនេះ​សុទ្ធ​សឹង​​​​ជា​នារីពុំមែនជា​បុរស។

លោក Davis បានមានប្រសាសន៍ថា​”​ បើទោះបីជាមានការសិក្សាយ៉ាងយូររយៈពេល១៥០ឆ្នាំ​កន្លង​មក​ហើយក្តី ក្រុមជំនាញខ្មែរភាគច្រើនបានអោយតម្លៃនិងពិចារណារូបស្ត្រីលើផ្ទាំងថ្មប្រា​សាទបុរាណទាំងអស់ត្រីមតែជាការតុបតែងដើម្បីអោយតួប្រាសាទមានសោភ័ណជាជាងពិចារណាថាជាមនុស្សបែបណានោះ។”“ភ្ញៀវជាច្រើនបង្ហាញការសប្បាយចិត្តខណៈដែលក្រុមជំនាញ​ទាំងនោះបានប្រាប់ពួកគេថារូបចម្លាក់តួខ្លួនទាំងមូលនៃមនុស្ស ដែលបានឆ្លាក់ផ្គុំគ្នាទាំងលំបាក់នេះបានបង្កើត​ជាមនុស្ស​ជំនាន់​​បុរាណបង្ហាញជា’រូបស្រីស្នំធម្មតា( ស្ត្រីជាព្រះជាយា) បម្រើព្រះមហាក្ស័ត្រនៅឋាន​សួគ៌’ ប៉ុន្តែទស្សនៈនៃការស្រាវជ្រាវរយៈពេល១៥០មុននេះ មិនសមហេតុផលទាល់តែសោះ។

លោកបានមានប្រសាសន៍ថា មានអ្នកស្រាវជ្រាវម្នាក់ បានសសេរបទនិពន្ធខ្លីមួយរបស់ខ្លួន​ស្តីអំពី​លក្ខណៈស្រដៀងគ្នា​នៃរូប​ចម្លាក់​មួយ​ចំនួននេះ​ទៅនឹងស្ត្រីកុលសម្ព័ន្ធភ្នំ។ រីឯអ្នកស្រាវជ្រាវម្នាក់ទៀត បានបង្ហាញ​ទស្សនៈរបស់ខ្លួនថាចម្លាក់ទាំងនេះ ក៏មាននិយាយ​នៅក្នុង​រឿង​ព្រេងបែបទេវកថារបស់ខ្មែរផងដែរ ប៉ុន្តែមិនមានច្រើនទេ។

នេះជាមូលហេតុដែលធ្វើអោយលោក Davis ចាប់ផ្តើមការស្រាវជ្រាវរបស់លោកក្នុងឆ្នាំ២០០៥ ហើយជាយថាហេតុលោកបានធ្វើការជួបទំនាក់ទំងជាមួយលោក Peter Sharrock ដែលជា​ប្រវត្តិវិទូផ្នែកសិល្បៈ និងលោក Robert McCarthy ជាបុរាណវិទូ ដែលលោកទាំងពីរនេះ​បានកំពុងសិក្សាលើរូបចម្លាក់ស្ត្រីទាំងអស់នេះ ប៉ុន្តែពួកគេបាន​ផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់វិភាគ​តែក្នុងរាជ្យ​កាល​ព្រះ​បាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នាសម័យពីរជំនាន់ក្រោយការកសាងអង្គរវត្តប៉ុណ្ណោះ។

ក្រុមអ្នកប្រាជ្ញជាច្រើនសំដៅស្ត្រីទាំងនេះក្នុងរូបចម្លាក់ធំៗថាជាពួកទេវតា រីឯ​រូបចម្លាក់ ​ក្នុងក្រុមចម្លាក់តូចៗថាជា អប្សរាដែលជាក្រុមរបាំ (អ្នកច្រៀង និងអ្នករាំ) របស់ព្រះ។​

លោក Davis បានរកឃើញចម្លាក់រហូតដល់១៧៩៦ចម្លាក់នៅប្រាសាទអង្គរវត្ត​ដែលបញ្ជាក់​ក្នុង​ការស្រាវជ្រាវរបស់លោកថា ជាវិសាលភាពនៃការចុះបញ្ជីដែលបានធ្វើឡើង​ដោយ​ក្រុម​អ្នក​អភិរក្ស​ជាមួយគម្រោងអភិរក្សអប្សរារបស់អាលីម៉ង។​ នៅគ្រានេះលោក​ Davis បាន​ថតក្រុមនៃរូបចម្លាក់​ទាំងនេះ ហើយយកវាទៅស្នើរសុំដល់ក្រុមនៃសាកលវិទ្យាល័យMichigan State University នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងការជួយបង្កើតឧបករណ៍កុំព្យូទ័រដើម្បីវិភាគ​លើ​ចម្លាក់​​ទាំងនេះ។ នេះបានជម្រុញអោយការសិក្សាបែបវិទ្យាសាស្ត្រដំបូងបផុតមួយនេះ​ ត្រូវគេអនុវត្ត​បានលើ​រូបចម្លាក់ស្ត្រីប្រាសាទអង្គរវត្តទាំងនោះដែលលទ្ធផលរបស់វា នឹងត្រូវបានគេបង្ហាញ​អោយ​ដឹងលើទស្សនវិស័យប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រកាលពីថ្ងៃអាទិត្យនៅក្នុង Istanbul ឯសន្និសិទ្ធរបស់​សមាគម International Association for Pattern Recognition។

លោក Anil K. Jain ជាសាស្ត្រាចារ្យមួយគ្រប់គ្រងច្រើនផ្នែកនៃសាកលវិទ្យាល័យ ដែលរួមមាន ផ្នែកវិស្វកម្ម និងវិទ្យាសាស្ត្រកុំព្យូទ័រ  ផ្នែកព្រិត្តិការណ៍និងទិន្នន័យនឹងពន្យល់អំពីគំរូវិភាគតាម​ប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រដែលលោកនិងនិស្សិតពីររូបផ្សេងទៀតរបស់លោកបានអភិវឌ្ឍលើការវិភាគពីលក្ខណៈផ្ទៃខាងលើនៃចម្លាក់ស្ត្រីដែលមាននៅតាមបូជនីយស្ថានប្រាសាទទាំងនោះ។

លោក Jain និងក្រុមការងាររបស់លោក បានផ្តោត់ការវិភាគលើការស្រាវជ្រាវដំបូងនេះទៅលើ​ចម្លាក់ទេវតាចំនួន២៥២ចម្លាក់ដែលមាននៅរោងពន្លានៃគោលបុរៈច្រកចូលខាងលិច (West Gopura)។ ខណៈពួកគេបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីសង្ខេបនៃការសិក្សាវិភាគរបស់ពួកគេនេះ លោក Jain និងក្រុមរបស់លោកត្រូវគិតដល់ កម្មវិធីមួយក្នុងការប្រៀបធៀបចម្លាក់ទេវតាក៏ដូចជាត្រូវ​រក្សា​ទុកចម្លាក់សិលានិងប្រភេទផ្សេងទៀតនៃផ្ទាំងថ្មដែលកម្មវិធីមុនៗមិនលទ្ធភាពបង្កើត​ឡើង។ ពួកគេបានរចនា ឧបករណ៍វិភាគលើផ្ទៃមុខទាំងស្រុង និងបំណែកដែលបាក់បែកផ្នែក​នៅចន្លោះភ្នែក(ព្រះនេត្រ) ច្រមុះ(នាសា) និងមាត់(ព្រះឱស្ន) និងលក្ខណៈជាក់លាក់ដូចជាត្រចៀក (សោត) និងចង្កា(ហនុកា)ជាដើម។​កម្មវិធីនេះនឹងផ្តល់អោយក្រុមស្រាវជ្រាវផ្សេងទៀតមានឱកាសបត់បែនក្នុងការផ្លាស់ប្តូរលក្ខណៈណាមួយតាមតម្រូវដែលគេចង់បានដើម្បីធ្វើការវិភាគ។

ពួកគេសសេរក្នុងសេចក្តីសង្ខេបនេះថា “ខណៈស្នាមគំនួសផ្ទៃមុខ(ព្រះភក្ត្រ)ខុសគ្នាត្រូវបានបង្ហាញជា​សញ្ញា ក្នុងការសិក្សានេះ យើងបានប្រើប្រាស់៤ចំណែកសំខាន់ៗនៃទម្រង់មុខប៉ុណ្ណោះ​(ភ្នែក​(ចក្ខុ) ច្រមុះ(នាសា) មាត់(ព្រះឱស្ន) និងទម្រង់មុខ(ព្រះភក្ត្រ) ដែលស្ថិតក្នុង​ទាំង៨​ក្រុមនៃ​ពួក​ទេវតា​”។

ក្រុមទេវតាទាំងនេះ ដែលរួមផ្សំលក្ខណៈជាក់លាក់អាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីលក្ខណៈស្ត្រីដែលរស់នៅ​ជាក់​លាក់​នៅសម័យអង្គរ និងព្រិត្តិការណ៍មានទាក់ទងនឹងសាសនាផ្សេងៗគ្នា ដូចជា កម្ពុជា​កណ្តាល ឡាវ ថៃកណ្តាលភាគខាងជើង និងចាំប៉ាដែលបច្ចុប្បន្នជាប្រទេសចិន និង​វៀតណាម។

លោក​ Sharrock បានសសេរក្នុងសារអេឡិត្រូនិចថា របាយការណ៍មួយ ក្នុង​ប្រទេសចិន​[ពីឆ្នាំ១៩២៥]​ ដែលនិយាយថា មានអ្នករបាំជា​ស្ត្រីបរទេសចំនួន២០០នាក់​បានរាំថ្វាយ​ព្រះពុទ្ធិ នៅ​ក្នុងប្រាសាទព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដូច្នេះ អង្គរវត្តគេគិតថាគឺជាមណ្ឌល​អន្តរជាតិ​មួយនៅគ្រានោះ។

ទោះយ៉ាងនេះក្តី ក្រុមទេវតាទាំង៨ក្រុម គឺដូចគ្នាទៅនឹងស្ត្រីដែលបានរស់​នៅទឹកដី​អង្គរខណៈ​ដែលប្រាសាទនេះត្រូវបានគេសាងសងហើយពុំទាន់មានគេទៅមើល ។ លោកបាន​មាន​ប្រសាសន៍ថា ”ទាំងនេះគឺជាលទ្ធផលដំបូងបង្អស់ដែលនិយាយពីការប្រគុំ តន្ត្រី​សិល្បៈនិង​ការ​ចាត់ចែង​​នៅមុនពេលការ ប្រកាសអ្វីមួយបានធ្វើឡើង។​”

បើតាមទស្សនៈរបស់លោក McCarthy លោកយល់ថា ចម្លាក់ទាំងនេះ អាចជាការលើក​ស្ទួយ​​ដែលបង្ហាញពីជីវិតរស់​នៅរបស់ស្ត្រីដែលមានតួនាទីជាអ្នកមើលថែប្រាសាទ​បុរាណទាំង​នោះ។លោកបានសសេរ​នៅក្នុងសារ​Email ទៀតថា” លទ្ធភាពត្រូវបានទទួល យកធ្វើជាអ្នកមើលថែ​ប្រាសាទ ត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់គឺ ភាគ​ច្រើនជាស្ត្រីរីឯបុរសមានតិច​តួច​ប៉ុណ្ណោះ។ ​អាយុ​និងទី​ប្រភព​កំ​ណើតដែលស្ថិតនៅក្នុង​អាណាចក្រខ្មែរ​ទំនងមិនមែនជាបញ្ហា​ក្នុងសហគមន៍ទេវតា​នៃ​អ្នកមើលថែប្រាសាទបុរាណនោះឡើយ។”

ទាំងលោក Sharrock និង McCarthy​ បានយល់ស្របថា ឧបករណ៍វិភាគតាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រនេះ បង្ហាញជាប្រយោជន៍ដែលអាចប្រើប្រាស់បានដ៏ប្រសើរ។

លោក Sharrock បានមានប្រសាសន៍ថា “នៅក្នុងប្រាសាទអង្គរវត្តនៅថែវខាងលិចផ្នែក​ខាងក្រៅនៃវិចិត្រសាលនោះ មានទេវតាដែលតុបតែងព្រះកេសា(សក់)ដោយសម្អិតសម្អាតម៉ូដ​ផ្សេងៗ​ ហើយនៅខាងក្នុងបរិវេណនៃ​ប្រាសាទធំមានទេវតា​ដែលមានព្រះ​ភក្ត្រ(មុខ)មាំជា​ចម្លាក់ធំ​ជាង​​នេះនិង​​មានអំណាចដែលតាំងនៅផ្នែកខ្ពស់នៃតួប្រាសាទនិង ប៉មកណ្តាល។ យើងនៅមិនទាន់​យល់នៅឡើយថាហេតុអ្វីបានជាមានភាពខុសគ្នាបែបនេះ។”

លោកបានបន្ថែមទៀតថា “ការស្រាវជ្រាវរបស់លោក Davis ជាមួយនឹងកម្មវិធីកុំព្យូទ័រនេះ អាចជួយផ្តល់ជាចម្លើយ​នូវសំណួរទាំងនោះបាន។”

ខណៈ​ការវិភាគ​បានពង្រីកទៅដល់លក្ខណៈបន្ថែមដូចជា គ្រឿងសម្រាប់ពាក់លើសីសៈ​(ក្បាល)​ គឿងអលង្ការ ហត្ថា(ដៃ) និងបាទា(ជើង) ភាពខុសគ្នា​នៃរូប​ចម្លាក់​ពីមួយ​ទៅមួយ​អាចជួយ​ដោះ​ចម្ងល់នៃអាថកំបាំងមិនត្រឹមតែពួកទេវតានៅអង្គរវត្តប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែលក្ខណៈពិសេសនៃពួកទេវតាអាចជួយអោយរកឃើញនូវបច្ចេកទេសផ្នែកសិល្បៈ ដែលអាចនាំទៅរកការពន្យល់នៃជីវិតរស់នៅនៃប្រជាជនដែលមានមុខរបរជាងចម្លាក់។”

លោកមានប្រសាសន៍ថា គោលដៅរបស់លោក Davis គឺដើម្បីបញ្ចូលកម្មវិធីរបស់លោក Jain ទៅក្នុងទិន្នន័យ​បែបទំនើបនៃរូបចម្លាក់ស្ត្រីដែលមានចំនួន១៧៩៦ចម្លាក់ជាលំអាន​នៃ​លក្ខណៈ​ដែល​មាន៦៥ចំនុចពិសេសរួមមានទីកន្លែង លក្ខណៈពិសេស ទឹសដៅត្រីវិស័យ​ ការរចនា​ម៉ូដ​សក់ ការតុបតែងគ្រឿងអលង្ការ ឥរិយាបទក្នុងការដាក់ដៃអោយសមរម្យ និងគំរូក្នុងការ​ស្លៀក​ពាក់​ដែលមាននៅលើគ្រប់រូបចម្លាក់នីមួយៗ។ បច្ចុប្បន្ននេះ លោកកំពុង​តែកែសម្រួល​ស្នាដៃ​សៀវភៅ​មួយមានចំណងជើងថា [កុលធីតា​នៃប្រាសាទអង្គរវត្ត​]ដែលបានចង់ក្រង​ទស្សនៈនិង​ការ​ប្រមើល​មើលនៃក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ ដែលចាត់​ទុកថាជា​ចម្លាក់ទេវតា​ជាង១០០​ឆ្នាំចុង​ក្រោយ​នេះ។

ដោយ ទី ធាវី
Email: tytheavy@gmail.com
Tel: (855) 89 21 49 11